Δημοκρατία, υποβάθμιση και εκτροπή

Του Σταύρου Χριστακόπουλου

«Όπως αναμενόταν» – όχι πάντως πριν από μερικούς μήνες... – η Ελλάδα κατετάγη χθες το βράδυ από τον οίκο αξιολόγησης πιστοληπτικής αξιολόγησης Standard and Poor's σε κατηγορία SD (επιλεκτικής χρεοκοπίας – selective default) και τα ομόλογα του καταλόγου του PSI σε βαθμίδα D (default – χρεοκοπίας). Αιτία της προαναγγελθείσας υποβάθμισης αποτελεί η ενεργοποίηση των CAC (ρητρών συλλογικής ευθύνης) ώστε να εξαναγκαστούν σε συμμετοχή και οι.......

«απρόθυμοι» κάτοχοι αυτών των ομολόγων.

Όπως σημειώνει η Standard and Poor's:

1. «Η ενεργοποίηση των CAC έχει στόχο να δεσμεύσει όλους τους κατόχους συγκεκριμένων σειρών τίτλων να τροποποιήσουν τις οφειλόμενες προς αυτούς πληρωμές σε περίπτωση που μια προκαθορισμένη απαρτία πιστωτών συμφωνήσει να γίνει αυτό».

2. «Κατά τη γνώμη μας η αναδρομική εισαγωγή των CAC ουσιωδώς αλλάζει τους αρχικούς όρους των χρεών που αφορά και αποτελεί την έναρξη αυτού που εκτιμούμε ότι αποτελεί υπό πίεση (distressed) αναδιάρθρωση χρέους».

Σύμφωνα με το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών:

● «Η κίνηση αυτή είχε ανακοινωθεί εκ των προτέρων και όλες οι επιπτώσεις της έχουν προβλεφθεί, σχεδιαστεί και αντιμετωπιστεί με τις σχετικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Eurogroup. Η αξιολόγηση αυτή δεν έχει καμία επίπτωση στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα καθώς η όποια επίδρασή της στην ρευστότητα έχει ήδη αντιμετωπιστεί από την Τράπεζα της Ελλάδας και μετέπειτα από το EFSF».

● «Η Ελληνική Δημοκρατία θα παραμείνει στην αξιολόγηση SD όσο διάστημα θα παραμένει ανοιχτή η προσφορά του PSI. Μετά την ολοκλήρωση του PSI η Ελληνική Δημοκρατία αναμένεται να επαναξιολογηθεί προς τα πάνω».

Βεβαίως, αν στο υπουργείο Οικονομικών οι συντάκτες της ανακοίνωσης ήξεραν πέντε κολλυβογράμματα, θα διατύπωναν κάπως... ευπρεπέστερα την ανακοίνωσή τους, καθώς σε κατάσταση – επιλεκτικής, έστω – χρεοκοπίας δεν ετέθη από τους αξιολογούντες η... Ελληνική Δημοκρατία, αλλά η πιστοληπτική ικανότητα - φερεγγυότητα του ελληνικού κράτους.

Κατ’ αναλογίαν, αν υποτεθεί ότι η αξιολόγηση θα αλλάξει μετά την ολοκλήρωση της αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους, τότε δεν θα είναι η Ελληνική Δημοκρατία η οποία «αναμένεται να επαναξιολογηθεί προς τα πάνω», αλλά η πιστοληπτική ικανότητα - φερεγγυότητα του ελληνικού κράτους η οποία θα αναβαθμιστεί.

Όμως, «Γλώττα λανθάνουσα τ' αληθή λέγει». Έτσι οι κυβερνώντες αντιλαμβάνονται την ύπαρξη και της Ελλάδας και της δημοκρατίας της: ως παρακολουθημάτων της πολιτικής, πιστοληπτικής και της γενικότερης δικής τους φερεγγυότητας. Θεωρούν επιπλέον ότι η πιστοληπτική ικανότητα αποτελεί το μέτρο όχι μόνο της δημοκρατίας, αλλά και της δυνατότητας μιας χώρας να υπάρχει ως ανεξάρτητη.

Μάλλον γι’ αυτό ουκ ολίγοι αποδέχθηκαν – και συνεχίζουν να αποδέχονται – ως αυτονόητες και φυσιολογικές τις συνεχείς παρεμβάσεις και υποδείξεις Ευρωπαίων αξιωματούχων, υπερθεματίζοντας μάλιστα ως αυθεντικοί «γερμανοτσολιάδες» και «Τσολάκογλου» (να μας συμπαθάτε οι ευπρεπέστεροι εξ υμών, αλλά ο όρος αποτυπώνεται και αναπαράγεται ήδη και στα πλέον σοβαρά και έγκυρα μέσα ενημέρωσης):

● για το αν πρέπει να διεξαχθεί δημοψήφισμα στην Ελλάδα και με ποιο περιεχόμενο,

● για το αν πρέπει ή όχι – και πότε... επιτρέπεται – να γίνουν εκλογές,

● για τα κόμματα που πρέπει να ψηφίσουμε ώστε να μην μας οδηγήσουν οι πιστωτές «μας» σε χρεοκοπία («ανεξέλεγκτη» φυσικά, διότι σε «ελεγχόμενη» ήδη μας οδηγούν).

Παράνοια...

Η χρεοκοπία πάντως της Ελληνικής Δημοκρατίας δεν εντοπίζεται απλώς στην παράδοξη, παράλογη και εκ του πονηρού ταύτισή της με την πιστοληπτική ικανότητα του κράτους, ούτε καν στην αντίληψη που επικρατεί για το τι τελικά είναι «σωτηρία». Αντιθέτως επεκτείνεται στην πλήρη ακύρωση κάθε έλλογης απόπειρας να προσεγγιστεί ακόμη και η σχέση της Ελλάδας με τους δανειστές της.

● Απειλεί η Ελλάδα τη συνοχή και τη βιωσιμότητα της ευρωζώνης ή όχι;

● Και το ελληνικό πολιτικό σύστημα; Είναι σε θέση να διαχειριστεί, αν όχι τη χώρα, τουλάχιστον τον εαυτό του;

Η Ελλάδα υποτίθεται, σύμφωνα με την κρατούσα επιχειρηματολογία, ότι πράγματι απειλεί τη βιωσιμότητα της ευρωζώνης. Ύστερα από δύο χρόνια κατά τα οποία εμπεδώθηκε παγκοσμίως ότι η Ελλάδα μόνο σε χρεοκοπία μπορεί να καταλήξει και ότι η συνταγή της λιτότητας και του ξεπουλήματος μόνο οικονομικό θάνατο μπορεί να επιφέρει, η γενική θέση της ευρωζώνης επιδεινώθηκε, αλλά η αμφισημία παραμένει.

Η ευρωζώνη δεν κατέρρευσε – ωστόσο η κατάρρευσή της εξακολουθεί, θεωρητικά, να συναρτάται από το 2% της οικονομίας της: την Ελλάδα! Για την ακρίβεια από το αν η Ελλάδα θα συνεχίσει να πληρώνει ένα χρέος το οποίο κανείς, από την αρχή της κρίσης, δεν θεωρεί εξυπηρετήσιμο – διότι, απλούστατα, δεν είναι!

Από την άλλη η Ελλάδα χρεοκοπεί μεν, αλλά συντεταγμένα – «ευτυχώς» όχι ασύντακτα, διότι σε αυτή την περίπτωση η ευρωζώνη... θα κατέρρεε. Όπως είπε και η Μέρκελ στην Μπούντεσταγκ, κανείς δεν ξέρει αν θα πετύχει, αλλά ψηφίστε το νέο δάνειο. Κοινώς, πάμε στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα. Χωρίς κανείς να ξέρει τι ξημερώνει για την ευρωζώνη, αλλά με απόλυτη βεβαιότητα για το τι περιμένει την Ελλάδα και τους Έλληνες: μια στυγερή οικονομική δολοφονία στο όνομα της σωτηρίας του ευρώ και της... ανάπτυξης.

Και αν για την απολύτως ψευδώνυμη «ανάπτυξη» τα έχουμε ξαναπεί και θα τα ξαναπούμε αναλυτικά, η σωτηρία του ευρώ παραμένει πολύ αδύναμος λόγος για να υποστούμε μια καταστροφή τόσο μεγάλου βάθους.

● Ως άτομο μπορείς να σώσεις κάποιον καταστρεφόμενος για λόγους ηθικούς ή φιλοσοφικούς.

● Ως χώρα είναι αδιανόητο να σώσεις οποιονδήποτε αν αυτό δεν προάγει το δικό σου συμφέρον. Κι αυτό το συμφέρον στην περίπτωσή μας απέχει πολύ από το να είναι σαφές. Κάθε άλλο...

Εκτροπή και γελοιότητα

Όλα αυτά όμως καλείται να τα διαχειριστεί το ελληνικό πολιτικό σύστημα. Το οποίο κατά μια διαδεδομένη θεωρία... αντέχει. Με το ΠΑΣΟΚ κάτω από 20% και με την απειλή της διάσπασης να γίνεται όλο και πιο σαφής. Με τη Ν.Δ. χωρίς καμιά σχεδόν πιθανότητα αυτοδυναμίας. Με προοπτική διακυβέρνησης όλο και περισσότερο στηριζόμενη εκτός του πολιτικού συστήματος.

Από τους ίδιους, όμως, που θεωρούν ότι το πολιτικό σύστημα αντέχει, διατυπώνεται και η θεωρία ότι το ίδιο αυτό σύστημα... απειλείται. Από τι; Από εκτροπή!

● Όχι όμως από την παραχώρηση όλων των επιπέδων άσκησης εξουσίας στη Γερμανία.

● Όχι από τον καθορισμό του χρόνου των εκλογών από τους διεθνείς τοκογλύφους και τους επιτηρητές τους.

● Όχι από την πλήρη εκχώρηση κάθε εκτελεστικής αρμοδιότητας στους υπαλλήλους των επιτηρητών.

Όλα τα ανωτέρω θεωρούνται φυσιολογικές συνέπειες της αδυναμίας ή ανικανότητας του... ανθεκτικού πολιτικού συστήματος να εφαρμόσει όλα όσα, κατά την ομολογία Παπαδήμου, θα ήταν αδύνατον να εφαρμοστούν σε ομαλές πολιτικές συνθήκες.

Όπως λοιπόν λέει και ο πολύς κύριος Σόιμπλε, ας παρατείνουμε τη διακυβέρνηση Παπαδήμου μέχρι το συνταγματικό όριο και ύστερα θα μπορούμε να επιστρέψουμε στην «ομαλή δημοκρατική διαδικασία».

Ποιοι λοιπόν απειλούν με εκτροπή; Τα εξτρεμιστικά άκρα της Δεξιάς και της Αριστεράς, τα οποία ενισχύονται! Σαν να λέμε δηλαδή η Ελληνική Δημοκρατία και το ελληνικό πολιτικό σύστημα απειλούνται από τη Χρυσή Αυγή και τους αναρχικούς. Ούτε η πλήρης παράδοση της χώρας στους διεθνείς δανειστές ούτε η γενική πτώχευση του ελληνικού λαού ούτε η έκπτωση της δημοκρατίας σε ανέκδοτο αποτελεί εκτροπή. Αντιθέτως όλα αυτά είναι όροι απαράβατοι της «σωτηρίας».

Πάντοτε η επίκληση των «άκρων» λειτούργησε ως φόβητρο για να συγκρατείται η μεγάλη μάζα πειθαρχημένη. Ιδίως σε περιόδους επίφοβες για ανεξέλεγκτες αντιδράσεις της κατά τεκμήριο συντηρητικής και φιλήσυχης «μεσαίας τάξης» και των φτωχών που δεν βλέπουν κανένα μέλλον. Αυτός είναι και τώρα ο πραγματικός φόβος των αγγέλων της «εκτροπής», οι οποίοι την επικαλούνται ακριβώς την ώρα που την προάγουν. Φθηνά και πολυκαιρισμένα κόλπα...